Artykuł oparty jest na analizie telewizyjnej debaty na temat wojny w Wietnamie jaka odbyli William Buckley i Noam Chomsky w 1969 roku. Wydaje się, że jest to świetna ilustracja szerszych prawideł rządzących (nie tylko) amerykańską sfera publiczną. Omawiany fragment został poddany transkrypcji (wg uproszczonych dyrektyw stosowanych w analizie konwersacyjnej), opisowi strukturalnemu i analizie sekwencyjnej. Pozwoliło to na opisanie szczegółowego przebiegu rozmowy i wyłonienie strukturalnych cech amerykańskiego dyskursu o zaangażowaniu militarnym. Do opisu elementów rozmowy (i próby pewnej generalizacji wniosków) posłużyła perspektywa 'socjologii kulturowej' J. Alexandra i P. Smitha. Podstawowym dyskursywnym elementem jest odwołanie do korpusu wartości demokratycznych cywilizowanego społeczeństwa, na ogół przeciwstawianych wartościom przeciwnika, które rzekomo tym standardom urągają. Taka dychotomiczna waloryzacja jest charakterystyczna dla wszystkich dyskursów politycznych i obywatelskich , a walka toczy się o to, jak umieścił obiekty w danej binarnej strukturze dyskursu. Retoryka uprawnionej reprezentacji demokratycznych wartości jest kluczową dla obu stron politycznego firmamentu. Akcenty wprawdzie rozkładają się nieco inaczej, niemniej jednak rdzeń pozostaje stały. Buckley walczy o uniwersalne wartości i szerzenie demokracji, Chomsky o wolność i prawo samostanowienia narodów. W szerszym planie ukazuje się nieoczekiwana trwałość fundujących struktur dyskursu politycznego, niewzruszonych mimo pojawiających się nowych koncepcji, myślowych prądów i wreszcie zmian twardej rzeczywistości.
| ZAKŁAD DZIENNIKARSTWA ZAKŁAD KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ I SOCJOLOGII MEDIÓW AKADEMIA HUMANISTYCZNO-EKONOMICZNA W ŁODZI |